Halk arasında bilinen adıyla kireçlenme ya da tıbbi adıyla osteoartrit, eklemlerde meydana gelen aşınma sonucu gelişen mekanik bir rahatsızlıktır. Kireçlenme, daha çok ağır yük taşıyan kişilerde görülmektedir.
Kireçlenme görülme oranı yaşla birlikte artar. Bu yüzden 40 yaş üzeri kişilerde daha sık görülür. Bununla birlikte gençlerde de ortaya çıkabilmektedir. Eklem kireçlenmesi, eklem hastalıklarının en büyük nedenlerinden biridir.
Kireçlenme belirtileri nelerdir?
Kireçlenme belirtileri hangi eklemlerin, hangi oranda etkilendiğine bağlı olarak değişkenlik gösterir. Bununla birlikte en sık görülen belirtiler, özellikle sabah yataktan kalktığınızda ya da dinlendikten sonra ortaya çıkan ağrı ve sertliktir. Özellikle uzun süreli fiziksel aktivitelerden sonra etkilenen eklemler şişebilir. Eklemlerin birbirine olan teması ile hastanın aşırı acı duyması ve bölgede şişlik olması muhtemel durumlardandır.
Bu belirtiler aniden ortaya çıkmak yerine zamanla gelişir. Osteoartritte görülebilen diğer belirtilerden bazıları:
- Hareketle azalan eklem katılığı
- Eklemlerden çıtırtı sesi gelmesi
- Fiziksel aktivite sonrası ya da günün sonunda eklem ağrısı
- Diz kireçlenmesi varsa dizlerin hareketiyle ortaya çıkan kazıma hissi
- Kalça kireçlenmesi durumunda kasık bölgesinde veya kalçada ve bazen diz ya da baldırlarda ağrı
- Belde kireçlenme olduğunda ağrı ve tutuklukla birlikte bacaklarda güçsüzlük ve uyuşma şeklinde sıralanabilir.
Osteoartrite bağlı şişlik veya sertlik ev ya da iş yerinde normal görevleri gerçekleştirmeyi zorlaştırabilir. Yatak çarşaflarını takmak, bir bilgisayar faresini kavramak veya araba kullanmak gibi basit ve olağan görevleri yapmak bile neredeyse imkansız hale gelebilir. Alt vücut eklemleri etkilendiğinde, yürüme, merdiven çıkma ve nesneleri kaldırma gibi aktiviteler zorlaşabilir. Parmak ve el eklemleri etkilendiğinde, kalem gibi nesnelerin kavramasını ya da dikiş, örgü gibi hassas işleri yapması güçleşebilir. Dizilerde ortaya çıkan kireçlenmelerde kıkırdak hasarıyla birlikte menisküs yırtıkları ve kemik çıkıntıların oluşumu da gözlenebilir.
Kireçlenme nasıl geçer? Tedavisi nasıl yapılır?
Kireçlenme tedavisinde hedef belirtileri ortadan kaldırmak ya da minimum seviyeye indirmektir. Rahatsızlığı yönetmenin en yararlı yollarından biri hareket etmektir. Eklemler hasarlıyken egzersiz yapmak zor olsa da fiziksel aktivite tedavi planının önemli bir parçası olarak kabul edilir. Çalışmalar, yürüyüş yapmak ya da kolay egzersiz dersleri gibi basit aktivitelerin ağrıyı azaltabildiğini ve sağlıklı bir kilonun korunmasına ya da elde edilmesine yardımcı olduğunu göstermektedir. Eklemlerin yavaş ve hassas şekilde gerilmesi, esnekliği artırabilir, sertliği ve ağrıyı azaltabilir.
Fazla kilolardan kurtulmak kireçlenmenin belirtilerini minimuma indirmek için önemlidir. Ağrı kesici ve iltihap giderici ilaçlar da tedavinin parçası olarak kullanılmaktadır. Eklem içi ilaç enjeksiyonu ve cerrahi uygulanan diğer tedavi seçenekleridir.
