Kalp hastalarının ikilemi: Stent mi, Bypass mı? İşte kararınızı etkileyecek 5 faktör
Kalbi besleyen damarlardaki tıkanıklık, tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de en yaygın ölüm nedenleri arasında ilk sırada yer alıyor. Ancak her hasta için aynı tedavi uygulanamıyor. Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İ. Oral Hastaoğlu, stent ve bypass kararının kişiye özel değerlendirme gerektirdiğini belirterek doğru tedavi seçiminin ve işlem sonrası yaşam tarzı değişikliğinin hayati önem taşıdığını vurguluyor.
Testler Teşhisin Pusulası
Kalp damar hastalıklarının teşhisinde uygulanan üç temel tanı aracı bulunuyor:
- Efor testi
- Ekokardiyografi (EKO)
- Koroner anjiyografi
Bu testlerin yalnızca “tıkanıklık var mı?” sorusuna yanıt vermediğini belirten Prof. Dr. Hastaoğlu, aynı zamanda damar yapısı, tıkanıklığın yeri ve kalp kasındaki olası hasarın da bu sayede değerlendirildiğini ifade ediyor ve ekliyor: “Tedavi planını belirleyen en kritik aşama koroner anjiyografidir. Çünkü damarların haritasını çıkaran, kalbin hangi müdahaleye uygun olduğunu gösteren en net yol budur.”
Stent mi, Bypass mı? Karar Damarın Hikâyesine Göre Verilir
Anjiyografi sonucunda damar tıkanıklığının boyutu ve konumuna göre iki yöntem değerlendiriliyor:
Bypass (Açık kalp cerrahisi) tercih edilen durumlar:
- Üç veya daha fazla damarda ciddi tıkanıklık varsa
- Ana damar (sol ana koroner arter) tutulmuşsa
- Hasta diyabet tanısı taşıyorsa
- Kalp kasında hasar gelişmişse
- Damar yapısı anatomik olarak stent için uygun değilse
Stent (Kapalı yöntemle damar açma) tercih edilen durumlar:
- Bir veya iki damarda tıkanıklık varsa
- Damarın yapısı stent uygulamaya uygunsa
- İşlem sonrası kan akışı hızlı ve etkin şekilde sağlanabilecekse
Prof. Dr. İ. Oral Hastaoğlu: “Stent veya bypass bir üstünlük yarışı değildir. Önemli olan hastanın kalbi için en güvenli ve en doğru kararı vermektir.”
İyileşme Doğru Alışkanlıklarla Başlar
İşlem ne kadar başarılı olursa olsun, uzun vadeli sonuçları belirleyen en büyük faktörün yaşam tarzı değişiklikleri olduğunu söyleyen Prof. Dr. Hastaoğlu, hastalara 6 altın kural sunuyor:
- Sigarayı tamamen bırakmak
- Alkolü sınırlamak
- Akdeniz tipi beslenmek
- Haftada en az 150 dakika yürüyüş yapmak
- Stres ve uyku düzenini yönetmek
- Kan sulandırıcı, kolesterol ve ritim ilaçlarını aksatmamak
Prof. Dr. Hastaoğlu: “Bypass ya da stent, kalbi kurtarır; fakat kalbi güçlü tutan, hastanın hayatına eklediklerinde gizlidir.”
Kalp damar hastalıklarında doğru tedavi seçimi hem yaşam süresini hem de yaşam kalitesini doğrudan etkiliyor. “Hastalık aynı olabilir fakat aynı hasta yoktur” yaklaşımıyla kişiselleştirilen tedaviler, kalp sağlığının altın standardı olarak kabul ediliyor.
Kalp damar hastalıklarının tedavisinde doğru müdahale kadar, doğru hasta değerlendirmesi ve multidisipliner yaklaşımın da hayati önem taşıdığını belirten uzmanlar, kişiye özel planlamanın sonuçları doğrudan değiştirdiğini vurguluyor.
Çakmak Erdem Hastanesi’nde görev yapan Kalp ve Damar Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. İ. Oral Hastaoğlu, koroner damar hastalıklarında stent ve bypass kararının kişiye özel verilmesi gerektiğini, doğru tedavinin yanı sıra işlem sonrası yaşam alışkanlıklarının da en az tedavi kadar kritik olduğunu belirtiyor.
