Günümüzde çok sık karşımıza çıkan alerjik hastalıklar her geçen gün artmaya devam etmektedir. Bazı alerjik problemler bahar geldiğinde burun akıntısı ile yani hafif bir saman nezlesi gibi herhangi bir tedaviye ihtiyaç duymadan veya çok az ilaç kullanılarak atlatılabilirken bazı alerjiler ise hayatı tehdit eden alerjik şoka yol açabilir. Alerjileriniz, antihistaminik veya dekonjestan içeren ilaçların kullanımıyla kontrol edilebilir, fakat alerjiler ilerlediğinde günlük aktivitelerinizi etkileyebilir ve yaşam kalitenizi azaltabilir. En önemlisi alerjiler yaşamınızı tehdit edebilir.
Alerjik hastalığınıza yol açan alerjenleri kontrol altına alarak hayatınızın da kontrolünü sağlamış olursunuz. Alerjik hastalıkların tanısı ve tedavisine yönelik bir çözüm bulmak için bir alerjistten yardım almanız gerekir.
ALERJİK HASTALIKLARI VE ASTIMI ALERJİ UZMANI (ALERJİST) MI TEDAVİ EDER?
Alerjistler astım ve diğer alerjik hastalıkların tanı ve tedavisi konusunda eğitim almış doktorlardır. Alerjistler astım ve diğer alerjik hastalıklara yol açan alerjenleri saptamak amacıyla kullanılan testleri yapmak için özel eğitim almışlardır. Alerjik hastalıkların tedavi ve önlenmesi konusunda her türlü tıbbi bilgiyi alarak uzman olurlar.
Ülkemizde Alerjist olmak için, iç hastalıkları, çocuk hastalıkları, göğüs hastalıkları veya dermatoloji anabilim dalında eğitimin almak zorunludur, sonrasında alerji hastalıklar üst ihtisas sınavını kazanarak 3 yıl süreyle ana branşının üzerinde yan dal olan alerji bölümünde eğitimi almaları gereklidir. Sağlık Bakanlığı tarafından diplomaları onaylanan alerji uzmanları alerjik hastalıkların tanı ve tedavisini yapabileceği konusunda her türlü bilgi ve tecrübeye sahip olduğundan emin olabilirsiniz.
ALERJİ NEDİR ?
Bağışıklık sistemimiz virüs ve bakterileri karşı bizi korumak için mükemmel şekilde çalışır fakat bazen alerjen olarak adlandırdığımız dış ortamdaki maddelere karşı aşırı tepki gösterir.
Alerji taşımış olduğu genetik yatkınlıkla beraber çevremizde bulunan alerjen olarak adlandırılan normalde zararsız olan madde ya da maddelere karşı bağışıklık sistemimizin aşırı derecede abartılı ve zararlı savunma tepkisi göstermesi olarak tanımlanabilir. Bağışıklık sisteminin göstermiş olduğu aşırı yanıt neticesinde birçok kimyasal ürün oluşur ve kimyasal ürünlerin aşırı olması ciltte kaşıntıdan alerjik şoka kadar değişebilecek istenmeyen tepkilerin görülmesine yol açar.
ALERJİK REAKSİYONLARIN NEDENLERİ?
Alerjik reaksiyonların oluşmasına yol açabilecek tetikleyenler “alerjenler” olarak adlandırılan yüzlerce sıradan madde vardır. En yaygın olanlar arasında bitki polenleri, küfler, ev tozu (toz akarları), hamamböceği, evcil hayvanlar, endüstriyel kimyasallar, gıdalar, ilaçlar, tüyler ve böcek sokmaları sayılabilir.
ALERJİ VE ASTIM KİMLERDE GELİŞİR?
Astım ve alerjik hastalıklar yaş, cinsiyet, ırk veya sosyoekonomik faktörlerden bağımsız olarak herkesi etkileyebilir. Astım ve gıda alerjileri çocuklarda daha yaygın olduğu görülse de, her yaşta ilk kez ortaya çıkabilirler. Bazen alerji belirtileri çocuklukta başlar, uzun yıllar kaybolur ve yetişkin yaşamında tekrar başlayabilir.
Kesin genetik faktörler henüz anlaşılmamış olsa da, astım ve alerjik hastalıkların gelişmesinde kalıtsal bir eğilim vardır. Duyarlı kişilerde hormonlar, stres, duman, parfüm veya diğer çevresel kimyasal maddeler de alerjinin ortaya çıkmasında rol oynayabilir.
ALERJİK HASTALIKLAR NELERDİR ?
Alerjik şikayetlerin ortaya çıkmasında rol oynayan alerji hücreleri vücudun her yerinde mevcuttur. Bu yüzden vücudun herhangi bir yerinde alerjik reaksiyon meydana gelebilir, ancak genellikle alerjenlerle daha sık temas halinde olan organlarda daha çok alerjik şikayetler görülür. En sık alerjik belirtiler burun, göz, akciğer, mide, sinüs, boğaz ve deride görülür. Bunun nedeni, özellikle bağışıklık sistemi hücrelerinin, hava yolu, sindirim sistemi veya deri gibi bire bir alerjenlere temas ettiği yerde göstermiş olduğu tepkiye bağlıdır.
Başlıca alerjik hastalıklar : Astım, Alerjik Rinit ( Saman Nezlesi), Alerjik Konjuktivit, Egzema (Atopik Dermatit), Ürtiker (Kurdeşen), Kontakt dermatit, Gıda Alerjisi, İlaç Alerjileri, Böcek Alerjileri, Mesleki Alerjiler, Anaflaksi (Alerjik Şok) olarak görülür.
Alerjik Rinit (Saman Nezlesi)
Alerjik rinit, burunda alerjik tepkiye bağlı olarak meydana gelen kaşıntı, akıntı, tıkanıklık gibi alerjik reaksiyonları tanımlamak için kullanılan genel bir terimdir. Alerjik rintte görülen semptomlar hapşırma, burun tıkanıklığı, burun akıntısı, burun kaşınması, ve genellikle bunlara eşlik eden gözlerde ve / veya ağız içinde kaşıntı olarak söyleyebiliriz. Bu belirtiler ilkbahar, yaz veya sonbahardaki polenler veya dış mekan alerjenleri tarafından oluşuyorsa, durum genellikle “saman nezlesi” olarak adlandırılır. Yıl boyunca olduğunda, okulda veya işyerinde ev tozu akarlarına, evcil hayvanlara, kapalı alanlardaki küflere veya diğer yıl boyu temas ettiğimiz alerjenlere maruz kalmaktan kaynaklanabilir. Alerjik rinitin zamanla alerjik astıma dönüşebileceğini unutmamak gerekir.
Astım
Astım semptomları, hava yolundaki kaslarda spazm sonrasında havanın akciğerler içinde bloke olmasına ve bronşların içine döşeyen hücrelerin hasarına bağlı olarak ortaya çıkar. Aşırı mukus hava yollarını tıkayabilir. Astım atağı, solunum sıkıntısı, göğüste sıkışma hissi, öksürme ve / veya hırıltılı solunum ile karakterizedir. Bazen kronik bir öksürük tek semptomdur. Astım belirtileri hafif rahatsızlığa neden olabileceği gibi solunumun durduğu yaşamı tehdit eden ataklara neden olabilir. Astımın en büyük nedeninin alerjik olduğu gösterilmiştir. Astımlı kişilerin alerji uzmanları tarafından değerlendirilmesi bu yüzden büyük önem taşır.
Atopik ve Kontakt Dermatit /Ürtiker ( Kurdeşen) / Cilt Alerjileri
Atopik ve kontakt dermatit, egzama ve ürtiker alerjenlerin ve diğer cildi tahriş edici maddelerin neden olabileceği cilt rahatsızlıklarıdır. Çoğunlukla, reaksiyonların gelişmesi kontakt dermatitte olduğu gibi, saatler veya günler sürebilir veya ürtikerdeki gibi dakikalar içinde ortaya çıkabilir. Döküntülerin en sık görülen alerjik nedenleri, evde veya işte kullanılan ilaçlar, böcek sokmaları, gıdalar, hayvanlar ve kimyasallardır. Cilt alerjileri duygusal stres ile ağırlaştırılabilir.
Anafilaksi
Anafilaksi , alerjik reaksiyonlar içinde en ciddi reaksiyondur. Vücudun birçok bölümünü aynı anda etkileyen nadir, potansiyel olarak ölümcül bir alerjik reaksiyondur. En sık tetikleyenler arı gibi böcek sokması, yer fıstığı gibi gıdalar veya penisilin gibi bir ilaç olabilir. Semptomlar hızlıca şunları içerebilir:
Bulantı kusma veya ishal
Kan basıncında tehlikeli bir düşüş hipotansiyon
Ciltte kızarıklık ve ürtikeryal döküntü
Nefes almada zorluk
Boğaz ve / veya dilin şişmesi
Bilinç kaybı.
sıklıkla bu semptomlar başladıktan sonra hızla daha da kötüleşir. Anafilaktik reaksiyonun ilk belirtisi görüldüğünde, derhal en yakın Acil Servis’e gitmeli veya daha öncesinden yanında taşıdığı adrenalin oto-enjektörü varsa kullanmalıdır.
Gıda / İlaç / Arı Alerjisi
Hayatın en erken döneminde karşılaştığımız gıda alerjileri ürtiker egzema veya alerjik şok gibi sorunlara yol açabilir. İlaçlarda aynı şekilde ilerleyen yıllarda alerjik reaksiyon ve anafilaksinin en çok nedenleri arasında yer alır. Gıda, İlaç ve Arı alerjisi çok ciddi alerjik reaksiyonlara yol açabileceği için mutlaka alerji uzmanlarından yardım almak gerekir.
Astımı ve diğer alerjik hastalıkları etkin bir şekilde kontrol altına almak, planlama, beceri ve sabır gerektirir. Alerjistler, bu konuda almış oldukları uzman eğitimi ile kişisel durumunuz için bir tedavi planı oluşturabilir. Amaç, olabildiğince normal ve semptomsuz bir hayat sürmenizi sağlamaktır.
Alerjist muayenesi şunları içerebilir:
Alerji testi: Alerji uzmanı genellikle hangi alerjenlerin rol oynadığını belirlemek için testler yapar.
Önleme eğitimi: Astımı veya diğer alerjiler hastalıkları tedavi etmede en etkili yaklaşım, ilk başta durumu tetikleyen faktörlerden kaçınmaktır. Alerjenlerden tamamen kurtulmak mümkün olmadığında bile, alerjene maruz kalmayı azaltmanız daha az ilaç kullanımınıza ve daha az şikayetinizin olmasına yardımcı olabilir.
İlaç reçeteleri: Hem astımı hem de alerjiyi tedavi etmek için bir takım yeni ve etkili ilaçlar mevcuttur. Bu ilaçların sizin için en uygun şekilde kullanmanızı düzenler
Alerji aşıları ( İmmünoterapi): subkutan veya dil altı tabletleri olarak size uygun şekilde düzenler.
Alerji aşıları haftalık sonra aylık olarak alerji sorunlarına neden olan alerjenler hastaya verilerek alerjik sorunlarınız zamanla azalır ve ortadan kaybolabilir. Alerji aşılarının alerji uzmanı kontrolünde yapılması uygun olur.
Bir alerjist görmenizi gerektirecek durumlar çok farklı olabilir. Eğer aşağıdaki gibi şikayetleriniz varsa:
Kronik sinüs enfeksiyonları, orta kulak enfeksiyonları veya faranjit gibi enfeksiyonlar yaşıyorsan, devamlı burun tıkanıklığı veya solunum zorluğu gibi belirtilerin oluyorsa.
Saman nezlesi veya yılın birkaç ayı dışında devamlı öksürük şikayetlerin varsa.
Antihistaminikler ve diğer ilaçlar, alerji belirtilerinizi kontrol altına almıyorsa veya halsizlik iştah artımı ve uyuşukluk gibi ilaç yan etkileri oluyorsa.
Astım veya diğer alerjik hastalıklarınız günlük aktivitelerinizi sürdürmenizi etkiliyorsa.
Astım ya da alerjileriniz hayatınızın kalitesini düşürüyorsa
Ciddi ağır astım işaretleri yaşıyorsanız ve sık sık astım atakları geçiriyorsanız.
Karın ağrısı, şişkinlik, ishal ataklarınız oluyorsa
Ciltte kabarıklık, kaşıntı veya kızarıklıklar oluyorsa
İlaç, gıda veya böcek sokmalarından sonra ciddi alerjik reaksiyonlar görülüyorsa.
