Bademciklerimiz bizi zararlı mikroorganizmalara karşı koruyan ve lenfoid dokudan oluşan önemli yapılardır. Bademciklerin aşırı büyümesi solunum güçlüğü oluşturabilir. 3 yaşından sonra bağışıklık sistemine katkısı azalmaktadır. Dolayısıyla 3 yaşından itibaren bademcikler alınabilmektedir. Bademcikler dilimizin arka komşuluğunda sağlı sollu olmak üzere iki adet bulunurlar. Bademciklerimiz bizi zararlı mikroorganizmalara karşı koruyan ve lenfoid dokudan oluşan önemli yapılardır. Bademciklerin aşırı büyümesi solunum güçlüğü oluşturabilir. 3 yaşından sonra bağışıklık sistemine katkısı azalmaktadır. Dolayısıyla 3 yaşından itibaren bademcikler alınabilmektedir. Bademcikler dilimizin arka komşuluğunda sağlı sollu olmak üzere iki adet bulunurlar.
Bademcik İltihabı
Bademciklerin mikroorganizmalarla enfekte olmasıdır. En sık bakteriyel enfeksiyon ajanı grup A beta hemolitik streptokoktur.
Semptom ve Bulgular
Bademcik iltihabı kendini genellikle boğaz ağrısı, ateş, halsizlik, yutma güçlüğü ve boyunda ele gelen ağrılı şişlik (lenfadenopati) ile belli eder. Hastalık ciddi işi gücü kaybı oluşturabilir. Bademciklerde kızarıklık, döküntü ve boyunda ağrılı lenadenopati sık izlenen muayene bulgularındandır.
Bademcik enfeksiyonuna bağlı kalp kapakçığı hasarı, eklem tutulumu ve böbrek iltihabı gelişebilir. Hareket bozukluğu (Sydenham koresi) nadir de olsa görülebilir. Tedaviye erken başlama ve yeterli sürede ilaç kullanımı ilgili dokuların tutulmasını önlemek için çok önemlidir. Sık ateşli bademcik enfeksiyonu geçiren hastalarda özellikle dikkatli olunmalıdır.
Bademcikler aşırı büyüdüklerinde horlama, uykuda nefes kesilmesi veya yutma güçlüğüne neden olabilir. Solunum problemlerine ve çocuklarda büyüme geriliğine neden olabilir. Sık tekrar eden bademcik endeksiyonu bademciklerde kript denilen boşluklarda büyüme yapabilir. Zamanla bu boşluklarda kötü kokulu bademcik taşları birikebilir. Konuşma bozukluğu, çene gelişim bozukluğu görülebilir.
Bademcik ameliyatı (Tonsillektomi) kesin endikasyonları:
Sık tekrar eden bademcik enfeksiyonu (yılda beşten fazla ve ard arda iki yıl yılda 3’den fazla), yutma güçlüğü, bademcik yanında abse öyküsü, malignite şüphesi, uykuda solunum güçlüğü, solunum güçlüğüne bağlı akciğer ve kalp yetersizliği, kontrolsüz bademcik kanaması durumlarında bademciklerin alınması (tonsillektomi) gereklidir.
Tonsillektomi öncesinde dikkat edilecek unsurlar:
Kanama bozukluğu olan kişilerde tonsillektomi önerilmez. Aspirin ve ağızdan kan sulandırıcı (antikoagülan) ilaç kullanımında ilaç kesiminden 1 hafta sonra kanama riski azalacağından bu dönemde cerrahi yapılabilir. Akut tonsillit geçiren hastanın enfeksiyon geçtikten sonra ameliyat olması gerekir çünkü kanama riski daha az olacaktır. Bademcik yanında abse gelişmiş ise abse boşaltılıp enfeksiyon geçtikten sonra bademcik ameliyatı önerilir.
Tonsillektomi ameliyatında ne yapılır?
Bademciklerimiz kapsül adı verilen bir yapı ile çevre kas dokulardan ayrı durmaktadır. Kapsül denilen bu yapı ile çevre kas dokusu arasındaki bir plandan bademciklerimiz serbestleştirilerek dışarı alınır. Operasyon esnasında kanama kontrolü sağlanır.
Tonsillektomi sonrası diyet:
Ameliyat sonrası en az iki hafta katı, sert, sıcak, asitli gıdalardan uzak durulmalıdır.
İlk 2 gün ılık ve soğutulmuş sıvı gıdalarla (su, süt, ayran, meyve suyu) beslenme önerilir. 2. günde sade dondurma başlanabilir.
3. ve 4. gün meyve püresi , yoğurt, patataes püresi, muhallebi, puding gibi gıdalar önerilir.
5. günden sonra yarı katı gıdalara (ekmek içi, makarna, ıslatılmış bisküvi gibi) geçilebilir.
Not: Bilgilendirme amaçlıdır. Doğru teşhis ve tedavi için hekim kontrolü gerekmektedir.
