Günümüzde böbrek yetmezliğinin en başarılı tedavi yöntemi böbrek naklidir. Böbrek nakli canlı veya kadavra donörlerden (vericilerden) yapılır. Gerek canlı vericiden, gerekse kadavradan yapılan başarılı böbrek nakillerinde diyaliz tedavilerinde olduğu gibi böbrek fonksiyonlarından bazıları değil, tamamı yerine getirilir ve hastaların yaşam kalitesi artar.
Ülkemizde 60 bini aşkın böbrek yetmezliği hastası vardır ve yaklaşık 22 bin hasta nakil için sıra beklemektedir.Bu hastaların yılda ancak %3 üne nakil yapılabilmektedir.Bu sayının az olmasının nedeni verici organ bulunmada güçlük ve nakil yapılacak merkez sayısının az olmasıdır.Ülkemizde yapılan böbrek nakillerinin sadece 1/3 i kadavradan olurken batılı ülkelerde nakillerin % 80 i kadavradan olmaktadır.Bu konuda her yıl belli haftalarda toplumu eğiten toplantı ve sempozyumlar düzenlense de halen organ bağışı konusunda hedeflenen düzeylere ulaşılamamıştır.
Böbrek naklinde önemli olan bir böbreğin yerleştirilmesi değil, nakledilen böbreğin uzun yıllar boyunca çalışmasını sağlamaktır. Canlıdan böbrek nakli sonrası böbreğin kadavra nakilde olduğundan çok daha uzun süre çalışmasını sağlamak mümkündür. Bunun en önemli sebebi kadavradan nakilin aksine canlıdan böbrek naklinde sağlıklı olduğu önceden detayla tetkik edilmiş olan bir böbrek nakledilir. Canlıdan böbrek nakli sonrası birinci yıla gelindiğinde hastaların %95’i sağlıklı ve diyalizden uzak yaşamını sürdürür. Kadavra böbrek nakli sonrası bu oranlar %80-85 düzeylerindedir. Canlı böbrek nakli sonrası hastaların yarısı 25 yıla sağlıklı girerken kadavra böbrek nakilli hastaların yarısı 10 yıla diyalizden uzak ve sağlıklı girer.
Nakil olan hastaların %80’i eski işlerini sürdürmektedir. Nakil olan özellikle genç hastalar çalışabilmekte, evlenebilmekte ve çocuk (hem kadın hem de erkek hastalar) sahibi olabilmektedir. Hastanın yaşam ömrü ortalama üç kat uzamaktadır.
Ameliyat sırasında nakledilen böbrek kasığın hemen üzerine, sağ veya sol tarafa yerleştirilir. Cerrahi ekip yeni böbreği karnınızın alt bölgesine yerleştirecektir, bu işlem sırasında böbreğe giden atar ve toplardamarın da uygun şekilde vücuttaki atar ve toplardamara birleştirilmesi gerekmektedir. İdrar borusu ise mesaneye ağızlaştırılır. Böylece kanınız yeni takılan böbreğe ulaşacak, böbrekten süzülen kan ile idrar oluşacaktır. İşlem sırasında özel bir durum yoksa sizin kendi böbrekleriniz yerinde bırakılacaktır. Ancak bazı durumlarda (enfeksiyon veya yüksek tansiyon gibi) çıkarılmaları gerekebilir. Böbrek nakli, görevli cerrahi ekibin 2-4 saat çalışmalarını gerektirecek bir ameliyattır.
Ameliyat sonrasında, genellikle canlı vericilerden alınan böbrekler hemen çalışmaya başlar ve bir daha diyalize girme gereksinimi kalmaz. Kadavra vericilerden yapılan nakillerden sonra ise, yeni böbreğin çalışmaya başlaması bazen 2-3 hafta kadar gecikebilir. Bu süre içinde destekleyici diyaliz tedavileri uygulanabilir. Ameliyattan sonra hastanede kalma süresi her şeyin normal geliştiği ve sürdüğü koşullarda, ortalama 1 hafta kadardır.
