Uykuda solunum durması (tıkayıcı uyku apne sendromu) nedir?
Uyku sırasında tekrarlayan üst solunum yolundaki daralmalar veya tıkanmalar nedeniyle soluk almada tıkanmalar ve kesilmelerle kendini gösteren bir hastalıktır. Tekrarlayan soluk kesilmeleri uykunun devamlılığını bozar, dinlendirici bir uyku uyunmasını engelleyerek gündüzleri aşırı uykululuğa neden olur. Aynı zamanda soluk kesilmeleri sıklıkla kanda oksijen doygunluğunu azaltarak başta kalp damar hastalıkları olmak üzere, metabolik, nörolojik ve psikiyatrik gibi birçok hastalığın ortaya çıkmasına veya bu hastalıkların kötüleşmesine neden olur.
Belirtileri nelerdir?
• Horlama
• Uykuda nefes kesilmesi
• Sabah yorgunluğu
• Sabah baş ağrısı
• Gün içinde uyuklama isteği
• Unutkanlık, sinirlilik, Dikkati toplamada azalma
• İşte başarısızlık
• Trafik kazalarında artış
• Kalp sorunları ve hipertansiyon
• Gastroözofageal ve larengofarengeal röflü
• Cinsel isteksizlik gibi belirtiler obstrüktif uyku apne sendromunu akla
getirmelidir.
Nasıl tanı konur?
Bu belirtilerin bir kaçını tanımlayan hastalarda uyku bozuklukları polikliniğinde uzman tarafından değerlendirilir. Klinik değerlendirmeden sonra gerekli uyku ölçek ve formların hasta tarafından doldurulması istenir. Uzman doktor tarafından uyku apne sendromu veya diğer uyku bozukluğu olduğu düşünülen hastalar gerek görülmesi halinde kesin tanı için polisomnografik uyku çalışması (uyku testi) için uyku laboratuarına yönlendirilir
Uyku testi (polisomnografi) nedir?
Uyku laboratuvarına yatırılan hasta gece uykusu boyunca beyin dalgalarının, kalp ve solunum faaliyetlerinin, göz ve kas hareketlerinin, kandaki oksijen seviyesinin elektrotlar yerleştitilerek kaydedilir. Kayıtlar incelenerek hastanın uykudaki horlama, nefes durması, uyku kalitesi, kalp ritim bozuklukları ve diğer uykuyla ilişkili bozuklukların tanısı konabilmektedir.
Nasıl Tedavi Edilir?
Uyku apne sendromunda tedavi medikal ve cerrahi olarak ıkıye ayrılır en sık kullanılan medikal tedavi CPAP’tır (continuous positive airway pressure = sürekli pozitif hava yolu basıncı) Uyku apneli hastalarda özellikle REM uykusu sırasında solunum kanalı cidarındaki kaslarda oluşan gevşeme nefes alma sırasında meydana gelen negatif basınç ile üst solunum yollarında çökme ve hava yolunda tıkanmaya yol açar. CPAP uygulamasında cihazla sağlanan pozitif basınç ile nefes alma sırasında hava yolunda çökmeye neden olan negatif basıncın dengelenmesi ve hava pasajının açık tutulması hedeflenir. Uyku apne sendromu düşünülen hastalarda kulak burun boğaz hekimleri tarafından değerlendirilmesi istenir CPAP tedavisi ile birlikte, tıkanıklığın yeri tam olarak saptanabildiği olgularda cerrahi tedavi uygulanabilir
Cerrahi tedavi:
Horlama ve uyku apnesi hastalarında probleme neden olan tıkanma alanı tek bir bölgeye lokalize olmayıp birkaç anatomik bölge farklı derecelerde olaya katılabilmektedir.Tıkayıcı etkenin yerleşim yerine göre planlanmalıdır. hava yolunun açılabilmesi için burun orta kıkırdağının düzeltilmesi (septoplasti) ve gerekirse burun eti küçültme ameliyatları, Yumuşak damağa yönelik küçültücü ve asıcı ameliyatlar kulak burun boğaz hekimleri tarafından uygulanmaktadır.
