Yeşilay’dan Dünya Tütünsüz Günü’nde dumansız ve sağlıklı yaşam çağrısı
31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü kapsamında açıklama yapan Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk, “Kendiniz ve sevdikleriniz için dumansız bir dünya oluşturun” çağrısında bulundu. Tütün kullanımının dünyadaki ölümlerin yüzde 18’ine ve Türkiye’deki ölümlerin yüzde 27’sine neden olduğunun hatırlatıldığı açıklamada; sağlık harcamaları, verimlilik kayıpları vb. nedenlerle dünyanın yıllık gayrisafi yurt içi hasılasının yüzde 1,8’i kadar maliyet yarattığı da belirtildi. Öztürk, “Sigarayı bırakmak, uzun vadeli hastalıklarla ilişkili sağlık bakımı maliyetlerini azaltırken, aynı zamanda ekonomik ve sosyal olarak üretken yaşam yıllarını da uzatıyor” dedi. 30 yaşında tütün kullanımını bırakmanın, yaşam beklentisine 10 yıla kadar eklediğini belirten Öztürk, Yeşilay’ın COVID-19 pandemisi döneminde yürüttüğü çalışmalar sayesinde 2017 yılında yüzde 35 düzeyinde olan sigarayı bırakmayı düşünenlerin oranının 2020’de yüzde 58’e yükseldiğini ifade etti.
Yeşilay, 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü kapsamında bir açıklama yaparak tütün kullanımının zararlarını vurgularken, tütün ürünleri kullanan herkese sigarayı bırakma çağrısında bulundu. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre her yıl 8 milyondan fazla insan tütün kullanımı nedeniyle hayatını kaybederken; tütün kullanımı dünyadaki tüm ölümlerin yaklaşık yüzde 18’ine neden oluyor. DSÖ ve Dünya Akciğer Vakfı’nın katkılarıyla hazırlanan Tütün Atlası da Türkiye’de ölümlerin yüzde 27’sinin tütün kullanımına bağlı nedenlerle meydana geldiğini ortaya koyuyor.
Tütün kullanımının tüm dünyada halk sağlığı açısından kritik bir sorun olmaya devam ettiğini vurgulayan Yeşilay Genel Başkanı Prof. Dr. Mücahit Öztürk şunları söyledi:
“Dünyada 15 yaş ve üzeri nüfusta toplam 1,4 milyar tütün kullanıcısı bulunuyor. Diğer bir deyişle, küresel olarak yetişkinlerin yüzde 19’u tütün ürünü kullanıyor. Türkiye’de ise; 2019 yılı Türkiye Sağlık Araştırması’na göre her gün tütün kullanan 15 yaş ve üzeri bireylerin oranı 2016 yılında yüzde 26,5 iken, 2019 yılında artarak yüzde 28’e yükseldi. Bu oran yaklaşık 18 milyon kişi anlamına geliyor. Bilindiği gibi, tütün kullanımı en az 20 doku, organ ve sistemini etkileyerek, toplumun genel hastalık riskini ve yükünü artırıyor. Tütün ürünleri kullanımı erken ölümlere neden olurken, aynı zamanda sağlık harcamaları, verimlilik kayıpları vb. nedenlerle dünyanın yıllık gayri safi yurt içi hasılasının yüzde 1,8’i kadar da bir maliyet yaratıyor. Tüm bu veriler sigarayı bırakmanın, tütün ürünlerinden uzaklaşmanın sağlık için ve yaşam kalitesinin artması için olmazsa olmaz olduğunu net bir şekilde ortaya koyuyor. Sigarayı bırakmak, uzun vadeli hastalıklarla ilişkili sağlık bakımı maliyetlerini azaltırken, aynı zamanda ekonomik ve sosyal olarak üretken yaşam yıllarını da uzatıyor. Biz de bir asırdan uzun süredir bağımlılıklarla mücadele eden Yeşilay olarak, 31 Mayıs Dünya Tütünsüz Günü’nde tüm vatandaşlarımızı sağlıklı yaşama davet ediyor; ‘kendiniz ve sevdikleriniz için dumansız bir dünya oluşturun’ diyoruz.”
COVID-19 dönemi sigaranın zararlarına ilişkin önemli farkındalık sağladı
COVID-19 pandemisinin getirdiği kaygı ve stres ile başa çıkabilmek için içlerinde tütün ürünlerinin de bulunduğu kimyasallara yönelen insanların sayısında artma olduğunu belirten Öztürk, Yeşilay’ın bu konuda yürüttüğü çalışmalarla başarılı sonuçlar elde ettiğini vurguladı. Salgın döneminde “Sigarayı bırakmanın tam zamanı” kampanyasıyla sigaranın etkileri konusunda bilinç oluşturmayı hedeflediklerini belirten Öztürk sözlerine şöyle devam etti:
“Pandemi döneminde tütün bağımlılığı en öncelikli konularımız arasındaydı. Hem farklı kanallardan vatandaşlarımıza ulaştık hem de sigarayı bırakmak isteyenlere uzaktan destek sağlamaya başladık. Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) bünyesinde verdiğimiz danışmanlık hizmeti için bugüne kadar tütün ile ilgili 25 bin 829 arama geldi; online ve yüz yüze toplam 5 bin 880 kişiyle görüşme sağlandı. Bu süreçte bir de araştırma yaptırdık ve araştırma sonuçlarına göre 2020’nin son 6 ayında sigarayı bırakan her 10 kişiden 1’inde koronavirüs salgınının etkili olduğunu gözlemledik. Araştırmaya göre, her 4 kişiden 1’i salgın döneminde sigara kullanımını azalttığını belirtirken; salgın sırasında sigara kullanımını azaltanların yüzde 85’i de sigaranın koronavirüs tedavisini olumsuz etkilediğine inanıyor. Sigarayı bırakmayı düşünenlerin oranı 2017 yılında yüzde 35’ken 2020’de yüzde 58’e yükselmesi de hem koronavirüsün etkisini hem de bu konuda bilincin arttığını doğruluyor. Biz de bu sonuçları görmekten büyük mutluluk duyuyoruz.”
Sigarayı bırakmak yaşam beklentisini uzatıyor
Hayatın herhangi bir anında sigarayı bırakmanın yaşam beklentisini uzattığının altını çizen Öztürk, “Örneğin, 30 yaşında tütün kullanımını bırakmak, 10 yıla kadar yaşam beklentisi ekleyebiliyor. 50 yaşında bırakmak ise, ortalama 6 yıllık yaşam beklentisi ile sonuçlanıyor. Tütün kullanımının neden olduğu hastalıklar genellikle kronik ve zayıflatıcı olduğundan ve yıllarca yaşam kalitesinin düşmesine yol açtığından, kazanılan yaşam yıllarının daha sağlıklı yaşanması da beklenebiliyor” dedi.
Türkiye’de tütün kullanımına başlama yaşı 15,5
Dünya çapında, 2000-2017 yılları arasında 13-15 yaş arası 24 milyondan fazla çocuğun sigara içtiği saptanırken; Türkiye Uyuşturucu Raporu 2019 verilerine göre ise ülkemizde tütün kullanımına başlama yaşı 15,5 olarak belirtiliyor. Bu durumun önüne geçmek için önleyici çalışmaların çok önemli olduğuna değinen Öztürk, “Yeşilay olarak sigara bağımlılığının azaltılması ve küçük yaşlardan itibaren çocuklarda bilinç oluşturarak potansiyel bağımlılıkların önüne geçilmesi için yürüttüğümüz çalışmalarla tütün bağımlılığıyla mücadeleye destek veriyoruz. Türkiye Bağımlılıkla Mücadele Programı (TBM), Okulda Bağımlılığa Müdahale Programı (OBM) gibi projelerle bağımlılıkların önüne erken yaşlarda geçmeyi hedeflerken; kültür-sanat ve spor alanlarındaki projelerimizle de çocuklarda ve gençlerde iyi ve sağlıklı yaşam bilinci oluşturmayı amaçlıyoruz” ifadelerini kullandı.
Yeşilay tütün bağımlılığıyla mücadelesini aralıksız sürdürüyor
Bir asrı aşkın süredir bağımlılıklarla mücadele eden Yeşilay, tütün bağımlılığıyla mücadele için pek çok proje hayata geçiriyor. T.C. Sağlık Bakanlığı ile birlikte yürütülen “Sigarayı Bırak Hayatı Bırakma” ve “Sigarayı Bırakmanın Tam Zamanı” gibi iletişim kampanyaları farkındalık çalışmaları yapan Yeşilay, Yeşil Dedektör mobil uygulaması ile ihlallerin önüne geçilmesine katkıda bulunarak dumansız hava sahasına sahip çıkılmasını sağlıyor. Yeşilay Danışmanlık Merkezi (YEDAM) bünyesinde tütün danışmanlığı hizmeti de sunuluyor. YEDAM uzmanları tarafından oluşturulmuş “Tütün Bağımlılığı Müdahale Programı” çerçevesinde sigara bırakmak isteyenlere ücretsiz destek sağlanıyor.
