Atopik ekzema (dermatit); deri kuruluğu, döküntü ve kaşıntıyla kendini gösteren, zaman zaman alevlenmelerle ve düzelmelerle seyreden, küçük çocuklarda daha sık görülen tekrarlayıcı bir deri hastalığıdır. Atopik egzemalı bireylerin çoğunun kendisinde veya ailesinde alerjik astım, saman nezlesi gibi alerjik hastalık öyküleri vardır.
Atopik Egzema/Dermatit neden oluşur?
Nedeni tam olarak bilinmemektedir. Çevresel ve duygusal faktörlere derinin bağışıklık sisteminin gösterdiği aşırı bir reaksiyondur. Derinin koruyucu bariyer özelliğinin bozulması ile yangı ve artmış alerjik bir yanıt oluşur.
Atopik Egzema/Dermatit Bulaşıcı mıdır?
Atopik egzema bulaşıcı bir hastalık değildir.
Atopik Egzema/Dermatit ırsi bir hastalık mıdır?
Ailesinde atopik egzema, astma ve saman nezlesi bulunan kişilerde atopik egzema daha sık görülür. Atopik dermatitli çocukların 1/3’ünde, ilerleyen zamanlarda astma ve saman nezlesi ortaya çıkabilir.
Atopik Egzema/Dermatit belirtileri nelerdir ?
Deri kuruluğu ve yoğun kaşıntı hastalığın en önemli belirtileridir. Kaşıntı nedeniyle özellikle uyku düzeninin bozulması, yorgunluk hastaların okul ve iş hayatlarında dikkat sorunlarına yol açabilir. Kuru, kızarık, kepekli ya da sızıntılı lezyonlar şeklinde olabilen ve tekrarlayan deri döküntüsü hastanın yaşına göre farklı bölgelerde ve özelliklerde olur .
Atopik Egzema/Dermatit belirtileri yaşa göre farklı bölgelerde olabilir mi?
• Bebeklerde ve küçük çocuklarda hastalık belirtileri genellikle yüzü, dirsekler veya dizlerin iç kısmında ortaya çıkar ancak vücudun diğer alanlarında da görülebilir.
• Daha büyük çocuklarda ve yetişkinlerde ise genellikle elleri, boynu, dirseklerin iç yüzünü, dizlerin arkasını ve ayak bileğini tutar.
Atopik Egzema/Dermatit başka hastalıklarla beraber olabilir mi?
• Astım ve saman nezlesi
• Uçuk virüsü ve bazı bakterilerle oluşan tekrarlayıcı infeksiyonlar
• Göz problemleri: Konjuktivit, katarakt gibi
• Tekrarlayan el ekzemaları gibi durumlarla beraber olabilir.
Atopik Egzema/Dermatit tanısı nasıl konulur?
Atopik egzema tanısı klinik belirti ve bulgularla konur. Atopik egzema tanısını koymak için herhangi bir laboratuar incelemesine ihtiyaç yoktur.
Hastalığın alevlenmesine neden olan faktörler var mıdır?
Aşağıda var olan faktörler hastalığın alevlenmesine neden olabileceği için bu gibi durumlardan uzak kalmak önerilir. Bunlar; deri kuruluğunun artması (uzun süreli ve sıcak banyo gibi nedenler), kaşıma, bakteri ve virüslerle oluşan enfeksiyonlar, emosyonel stres, terleme, ısı ve iklim değişiklikleri, temizleyiciler, sabunlar, deterjanlar, yünlü kıyafetler, örtüler, toz ve bitki polenleri, sigara, bebek ve çocuklarda yumurta, süt, fıstık, soya fasulyesi, balık, buğday alerjileri, hayvan tüyleriyle temastır.
Atopik Egzema/Dermatit Tedavisinde nelere dikkat etmek gerekir?
Hastalığın kronik ve tekrarlayıcı olması nedeniyle tedavinin en önemli basamağı hastalığı alevlendirici faktörlerden uzak durmaktır. Maalesef mevcut tedaviler hastalığın tekrar ortaya çıkmasını engelleyememektedir. Bu nedenle hastalığı kontrol altına alabilmenin en iyi yolu doktorunuzun sizin için düzenlediği tedaviyi iyi bir şekilde uygularken alevlendirici faktörlerden uzak durmanızdır.
Tedavide kullanılan ilaçlar nelerdir?
Tedavi hastalığın yaygınlığı ve şiddetine göre belirlenir. Yüzeyel olarak kullanılacak nemlendiriciler, kortizonlu kremler, yangıyı azaltan diğer kremler, kaşıntı giderici ilaçlar, ultraviyole ışık tedavileri, savunma sistemini baskılayıcı ilaçlar kullanılabilir.
Nemlendiriciler nasıl etki ederler?
Nemlendiriciler; deri kuruluğunu önlemek için her gün kullanılmalıdır. Kokusuz ve renksiz bir ürün seçilmesi daha uygundur
Kortizonlu ilaçlar nasıl kullanılırlar?
Kortizonlu kremler/merhemler; egzamanın aktif döneminde kırmızılık ve kaşıntıyı kontrol altına alırlar. Kremlerin nerede ve ne kadar sürede kullanılacağına doktorunuz karar vermektedir. Kortizonlu kremler nemlendiriciler ile birlikte kullanıldıklarında etki belirgin artmakta yan etki riski azalmaktadır.
Yangıyı azaltan başka kremler var mıdır?
Bölgesel anlamda Tacrolimus ve Pimecrolimus içeren ilaçlar kızarıklığı ve yangıyı azaltırlar. Deride incelme yapmazlar. Kullanım şekli dermatolog tarafından belirlenir. En sık görülen yan etkileri yanma ve batma hissidir. Deri enfeksiyonu riskini artırabilirler. Güneş gören yerlere uzun süreli uygulamalardan kaçınılmalı, ultraviyole ışık tedavisi ile aynı anda kullanılmamalıdırlar.
Diğer tedavi yöntemleri nelerdir ?
Kaşıntı giderici ilaçlar, egzamanın yaygın olduğu durumlarda ultraviyole ışık tedavileri hastane koşullarında uygulanır. Daha şiddetli seyreden egzamalarda azatiopürin, siklosporin gibi immün sistemi baskılayan ilaçlar kullanılabilir. Bu tedaviler de yan etkilere sahiptir ve hastaların düzenli kan testleri ve muayene ile izlenmeleri gerekir.
Bitkisel Tedavilerin yeri var mıdır?
Etkili olabilen alternatif tedavi seçeneğidir. Fakat içerikleri ve yan etkileri tam olarak bilinmediğinden kullanılmaları önerilmez. Karaciğer problemlerine yol açabilirler.