Rahim ağzı kanseri özellikle az gelişmiş ve gelişmekte olan ülkelerde sık rastlanılan bir kanser türüdür. Jinekolojik kanserler içinde 2. sıklıkta görülen kanserdir. Türkiye’ye ait geniş bir veri tabanı olmamasına rağmen Dünya Kanser Veri Tabanı 2002 verilerine göre kadınlarda ölüme sebep olan yedinci kanser türü olduğu anlaşılmaktadır.
Rahim ağzı kanserini saptamanın birincil yolu smear testidir. Smear testi ile rahim ağzı kanseri oluşumu öncesi, rahim ağzında yaşanan değişikliklerin tanınması mümkün olmaktadır. Smear tekniği ile yapılan toplum taramaları sayesinde rahim ağzı kanserlerinin öncü lezyonları erken dönemde yakalanabilmekte ve uygun tedavi ile rahim ağzı kanseri gelişim riski ortadan kalkmaktadır.
Rahim ağzı kanserinin en önemli risk faktörü tabii ki smear kontrolü yaptırmamaktır. Ne yazık ki böyle etkili bir yöntem olmasına karşın ülkemizde bayanlarımızın çoğu bu yöntemi bilmemekte ya da ihmal etmektedirler. Kadınlarımızın senede bir günlerini kendilerine ayırıp sağlıklı bir yaşam için 10 dakikalık bir muayene ile alınan smear testini yaptırmaları oldukça önemlidir.
Human Papilloma Virus (HPV) enfeksiyonları ile rahim ağzı kanseri ilişkisi nedir?
Çalışmalar HPV infeksiyonu ile rahim ağzı kanseri arasında ilişki olduğunu ortaya koymuştur. Bu virüsün 200’den fazla tipi vardır ve bunlardan 30’a yakınının kanserle ilişkili olduğu gösterilmiştir. Tip 6 ve 11 rahim ağzında siğil benzeri lezyonlara neden olur. Tip 16 ve 18 ise daha çok rahim ağzı kanseri ile ilişkilidir.
HPV enfeksiyonları oldukça yaygındır. Smear olarak adlandırılan, rahim ağzından alınan örneğin incelenmesi ile HPV tanısı konur. HPV enfeksiyonları birden fazla cinsel eşi olanlar, erken yaşta cinsel aktiviteye başlayanlar ve cinsel temas yolu ile bulaşan diğer enfeksiyonları taşıyanlarda daha sık görülür.
Rahim ağzı kanserinin belirtileri nelerdir?
Rahim ağzı kanseri erken evrelerinde herhangi bir belirti göstermeyebilir. En ileri aşamalara kadar basit bir akıntı dışında hiçbir belirti vermeyebilir. Tesadüfen yapılan bir smear incelemesiyle bu durum ortaya çıkarılabilir.
Ancak hastalık ilerledikçe anormal kanamalar (adet arası, ilişki sonrası, menopoz sonrası kanama gibi), ağrılı ilişki, artmış akıntı ya da kasık ağrısı gibi şikayetler görülebilir. Bu bulguları beklemeden düzenli doktor kontrolüne gitmek önemlidir.
Rahim ağzı kanseri tanısı nasıl konur?
Smear testi anormal ya da şüpheliyse kolposkopi denilen bir çeşit büyüteçle rahim ağzının incelenmesi ve biyopsi alınması gerekli olabilir. Eğer biyopsi sonucu kanser öncüsü bir değişiklik tespit edilirse LEEP denilen bir teknikle bu doku alınarak hem tanı hem de tedavi yoluna gidilebilir. Kanser öncüsü lezyonlar, kriyoterapi ya da lazer tedavisi uygulanarak tedavi edilebilir.
Rahim ağzı kanseri için riskli hastalar kimlerdir?
HPV testi pozitif olanlar, erken yaşta cinsel temasa başlayanlar, kendisi veya eşinin birden fazla partneri olanlar, cinsel temasla bulaşan hastalık geçirenler ve sigara içenler rahim ağzı kanseri açısından riskli grubu oluşturmaktadır. Bu hastaların muhakkak düzenli aralıklarla smear testini yaptırmaları önerilir.
Rahim ağzı kanseri taraması ( Smear Testi ) nasıl yapılır?
Pap Smear testi son derece basit ve ağrısız bir işlemdir. Herhangi bir kanama olmadığından emin olunduktan sonra tek kullanımlık vajinal spekulum yardımı ile basit bir fırça ile hem endoservikal kanaldan, hem de ektoserviksten örnek alınmalıdır. İşlem sırasında kayganlaştırıcı madde kullanılmamalı, en az 48 saatlik cinsel perhiz yapılmalıdır. En az 24 saat süreyle vajinal duş yapılmamalı ve herhangi bir vajinal krem kullanılmamalıdır.
Smear kimlerden alınmalıdır?
Rahim ağzı kanseri cinsel temasla bulaşan bir hastalık olarak kabul edilir. Bu nedenle cinsel olarak aktif olan ve 21 yaşın üzerindeki her kadın yılda bir defa jinekolojik muayene olmalı ve smear testi yaptırmalıdır. Smear alınmasının amacı, hiçbir şikayeti olmasa bile, bir kadında daha sonra rahim ağzı kanserine dönüşebilecek bir problemi saptamak ve tedavi ederek kansere dönüşümünü engellemektir.
Smear testi ne zaman yapılmalıdır?
Smear için en uygun zaman adet kanaması tamamen bittikten sonraki günlerdir, ideali ise siklusun ortalarıdır. Doğum sonrası en az 6-8 haftalık süre boyunca tarama amacıyla smear almaktan kaçınılmalıdır, çünkü bu dönemdeki reaktif inflamatuvar değişiklikler nedeniyle preparatların kalitesi düşüktür.
Smear testi hangi sıklıkta yapılmalıdır?
Kullanılan yönteme bakılmaksızın 30 yaşından önce her yıl, 30 yaşından sonra ise ardarda 3 normal sonuç olması koşulu ile 2 – 3 yılda bir yapılmasını önermektedir. 30 yaşından büyük kadınların smear ile beraber HPV testi yaptırmaları da önerilir. Bu şekilde yapılan taramanın daha etkin olduğu sonucuna varılmıştır. Riskli kadınlar ise her yıl taranmalıdır.
Smear takibi ne zaman sonlandırılmalıdır?
Daha önce düzenli smear yaptırmış olmak koşulu ile yüksek riskli bulguları olmayanlar 65 yaşından sonra tarama yaptırmayabilirler.
Smear testi gebelikte uygulanabilir mi?
En uygunu gebelik planlandığında jinekoloji uzmanına başvurulması ve bu esnada rutin jinekolojik muayenede smear alınmasıdır. Bunun mümkün olmadığı durumlarda gebeliğin erken dönemlerinde veya şüpheli bir durum olduğunda (aşırı akıntı, ilişki sonrası kanamanın başka bir nedene bağlanamaması gibi) gebeliğin herhangi bir döneminde alınabilir ve bu incelemenin düşük veya erken doğuma yol açması beklenmez.
Smear sonuçları güvenilir midir?
Smear sonucunun güvenilirliğini etkileyen en önemli faktörler usulüne uygun alınması ve patolojik incelemenin tecrübeli bir patoloji uzmanınca dikkatli bir şekilde yapılmasıdır. Ancak bu şartların tümü yerine geldiğinde ve smear sonucu normal geldiğinde bunun %100 olasılıkla kanser olmadığı anlamına gelmediği unutulmamalıdır. Smear raporunda şüpheli bir durum ortaya çıktığında da bu tanının genellikle kolposkopi altında biyopsi ile doğrulanması önerilir.
Rahim ağzı kanserinden nasıl korunalım?
Cinsel temas yolu ile geçen enfeksiyonlar rahim ağzı kanseri riskini arttırmaktadır. Bu anlamda rahim ağzı kanserinden korunmada en önemli basamak tek eşliliktir. Cinsel aktivitesi başlayan her kadın düzenli olarak yılda bir kez smear testi yaptırmalı ve 6 ayda bir jinekolojik muayene olmalıdır. Riskli hasta grubunda 6 ayda bir smear alınması önerilmektedir.
ERKEN TEŞHİS HAYAT KURTARIR. KANSERDEN KORKMAYIN GEÇ KALMAKTAN KORKUN.
SENEDE BİR GÜNÜNÜZÜ KENDİNİZE AYIRARAK, SAĞLIKLI BİR YAŞAM İÇİN RAHİM AĞZI TARAMANIZI MUTLAKA YAPTIRIN.
