Düz Tabanlık ve İçe Basma
Düz tabanlık nedir?
Ayağın anatomik yapısı özel bir görev olan yatay yaylanma hareketini yapabilmesini sağlar. Ayağın iç yanında bulunan kavis olarak adlandırılan bu yapı yatay yaylanmanın sağlanmasında en önemli yapılardan birisidir. Bu yapıyı desteklemekte olan çeşitli kaslar mevcuttur. Ancak aralarında en önemlisi tibialis posterior kası ve tendonudur. Bu kasın çeşitli sebeplerden dolayı çalışmaması sonucunda düz tabanlık olarak bilinen tablo oluşur. Latincede düz tabanlık pes planus olarak adlandırılır. Bu soruna sahip kişiler halk arasında düz taban denilir.
Düz tabanlığın oluşma sebepleri nelerdir?
Ailevi olarak bu kasın çalışmaması, romatizmal hastalıklarda bu kasın yırtılması, diyabet hastalarında bu kasın niteliğinin bozulması, sürekli olarak düz ayakkabı kullanılması ve fazla kilonun bu kası görev dışı bırakması en sık bilinen sebepler arasında yer almaktadır.
Düz tabanlık belirtileri nelerdir?
Gerek çocuklarda gerekse erişkinlerde hastalığın gelişimi ile beraber ayakta iç kavisin çökmesi, yürüme mesafesinin azalması, erken yorulma, bacak ve diz ağrısı , spor esnasında zorlanma tipik belirtiler olarak ortaya çıkar.
Hastalarda sık rastlanan sorunlardan birisi de ayakta normal yaylanma bozulunca, yaylanmaya katkı sağlamak amacıyla içe basmanın gelişmesidir. Burada tipik olarak ayak orta bölümü içe yatarken topuk dışa doğru bir yatma hareketi yapar. Buna bağlı olarak özellikle diz ve bel ağrılarının tetiklenmesi, ayak ön bölümünde parmak deformitelerinin oluşmaya başlanması izlenir.
Çocuklarda ve erişkinlerde düz taban tedavisinde ilk seçenek şikayetlerin bir tabanlık ile kontrol altına alınmasıdır. Unutulmaması gereken nokta tabanlıklar düz tabanlık tedavisinde gözlük gibi çalışmakta olduğudur. Tabanlık kullanıldığı sürece ayak sanki kavisli bir yapısı varmış gibi davranır buna bağlı olarak şikayetlerin ortadan kalktığı izlenir. Ancak gelişmiş olan deformitenin düzelmeyeceği bilinmelidir. Hastaların tabanlık tercihlerini yaparken kişiye özel olarak hazırlananları tercih etmeleri önerilmektedir.
Düz Taban Ameliyatı
Tabanlık kullanımına rağmen şekilsel bozukluğun ilerlemesi yada şikayetlerin artması durumunda cerrahi olarak yapının düzeltilmesi yapılabilir. Hastanın yaşı ,kilosu, hastalığın evresi ve eşlik eden başka bir sağlık sorunun olup olmamasına bağlı olarak yapılacak ameliyata karar verilir. Yapılacak cerrahi tedavinin sekline sonrasında alçı süresi fizik tedavi planlaması ve özel ayakkabı kullanımı ihtiyacı ve süresi belirlenir. Genellikle cerrahi sonrasında 6 aylık bir iyileşme süreci olacaktır.
Çocuklarda düz tabanlık
Çocuklarda düz tabanlık gözlemlendiğinde izlenen bir tabloyu bu noktada çok dikkatli bir şekilde ayırmak gerekir. Esnek düz tabanlık olarak adlandırılan bu tabloda çocukta ayak havada iken gayet iyi bir kavis izlenirken yere basma ile kavis in kaybolarak içe basma ve düz tabanlıgin izlenmesi son derece tipiktir. Bu tabloda çok büyük bir çoğunlukla cerrahi tedavi gerekli olmayacak kullanılan tabanlıklar ile şikayetlerin ortadan kalktığı izlenecektir. Bu tablonun ilerleyici bir tablo olmaması önemli bir ayrıntıdır.
Çocuklarda erken dönemde görülen diğer bir tablo ise geçici düz tabanlık görünümüdür ki, bu tablo kasın gelişiminin yavaş olması sonucu oluşur. Bu tür Düz Tabanlık hastalarında en önemli ayrıcı tanı çocuklarda yaş ile beraber düz tabanlık ve içe basmanın düzelmesidir. Bu tabloda tabanlık kullanımı, sadece ağrı ve koşma sorunu olan hastalarda tablo düzenlene kadar olmaktadır.