Bugünkü konumuz bazı kişilere tam manasıyla uykuyu zehir eden bir rahatsızlık; Huzursuz Bacaklar Sendromu (HBS) .
Nedir ?
Özellikle geceleri daha fazla olmak üzere, hastaların hareket etmediği dönemlerde, bacaklarında bazen de kollarında ; ağrı, sızı, uyuşma veya tam tarifleyemediği bir histen dolayı rahatsızlık duyması durumudur. Bazı hastalarda kollarda da şikayetler olması nedeniyle artık hastalığın isminin Huzursuz Bacaklar değil de Huzursuz Uzuvlar veya Huzursuz İnsan Sendromu şeklinde değiştirilmesi de tartışılmaktadır.
Niye olur ?
HBS li hastaların neredeyse yarıya yakınının akrabalarında da HBS vardır. Bu nedenle henüz tam olarak tesbit edilememiş bir genetik bozukluk düşünülmektedir. Birincil bozukluk olarak sinir sisteminde dopamin adlı kimyasal maddeyle ilgili bir düzensizlik olduğu kanaati vardır.
Diğer risk faktörleri ise: metabolik bozukluklar ( demir eksikliği, böbrek yetmezliği , şeker hastalığı , tiroit hastalıkları vb ) , Parkinson hastalığı , sinir zedelenmeleri, gebelik gibi durumlardır. HBS ile uykuda düzenli uzuvları oynatma hastalığı ( Periyodik Limb Movement Disorder = Periyodik Uzuv Hareket Bozukluğu ) arasında sıkı bir bağlantı bulunmuştur.
Önemli fark ise PLMD nin uykuda, HBS nin ise uyanıkken olmasıdır. Hiperaktivite dikkat eksikliği sendromu , romatizma, kafa veya omurilik travması geçirenlerde daha sık olduğu da görülmüştür. Yine kortizon düzeyindeki düşüklüğün de HBS ile bağlantılı olabileceğine dair deliller vardır.
Belirtileri Nelerdir ?
Hasta oturduğunda veya yattığında bacaklarında , hatta bazen kollarında da olan ; yanma, kaşınma, ağrı, uyuşma-karıncalanma gibi hisler olur. Bu durum genelde dinlenme veya yatma dönemlerine denk geldiği için hasta bacaklarını-kollarını hareket ettirerek veya kalkıp yürüyerek şikayetlerini azaltma yoluna gider.
Bazı hastalar bacaklarına soğuk su dökme, alkol ile silme, soğuk zemine basma gibi yollara başvurarak şikayetlerini azaltmaya çalışmaktadırlar.
Tanısı Nasıl Konur ?
HBS de temel tanı koyma yolu hastanın anlattığı şikayetlerinin HBS kriterlerine uymasıdır. Kan tahlilleri, filimler ve EMG yardımcı araçlardır. Yani şikayetler gözönüne alınmadan sadece EMG yapılıp da sizde HBS var veya yok denilemez.
Tedavi seçenekleri nelerdir?
Eğer hastanın tetkiklerinde bir patoloji varsa öncelikle bunun düzeltilmesi şikayetleri azaltmaktadır. Yine her zamanki gibi hastalığı tetikleyen-ağırlaştıran , alkol, tütün, kafein gibi bazı faktörlerin azaltılması veya uzak durulması faydalı olmaktadır. İlaç tedavisinden önce ; düzenli egzersiz, bacaklara elle veya veya titreşimli aletlerle masaj yapılması, sıcak veya soğuk uygulamaları, uyku hijyenine dikkat edilmesi yararlı olacaktır.
İlaç tedavileri : dopamin sistemiyle ilgili ilaçlar , epilepsi tedavisinde kullanılan ilaçlar , sakinleştirici özelliği olan ağrı kesiciler, bazı durumlarda kortizon kullanımı faydalı olmaktadır. Her hastanın ilaçlara yanıtı farklı olup tedavi kişiye göre ayarlanmalıdır. Tabii hastalarımızın en çok sorduğu ve sıkılarak cevabını verdiğimiz diğer bir durum ise maalesef HBS nin kökünü kurutan bir tedavisinin olmadığıdır. Yani hastalar sürekli iyileşme kötüleşme dönemleri yaşasa da bu hastalığı belli dönemlerde çekecektir.
Huzurlu günler ve geceler dileğiyle, sağlıcakla kalın .
