AKUT ORTA KULAK İLTİHABI ( ACUTE OTITIS MEDIA )
Kulak ağrısı, kulak akıntısı, işitme kaybı, ateş gibi belirtilerin eşlik ettiği, orta kulak boşluğunun iltihabi hastalığıdır. Orta kulak iltihabı çocukluk çağının en sık görülen hastalıklarından biridir. 3 yaşa kadar olan sürede çocukların yaklaşık %75 i en az bir kez orta kulak iltihabı geçirirler. Orta kulak iltihabı genellikle bakteri kökenlidir. En sık sebep olan mikroorganizmalar S. Pneumonia, H. İnfluenza ve M. Catarrhalis dir.
ORTA KULAK İLTİHABININ BELİRTİLERİ NELERDİR
En sık ve en önemli belirtisi kulak ağrısıdır. Ancak 2 yaşından küçük çocuklarda kulak ağrısı yerine, huzursuzluk, hasta kulağın çekiştirilmesi, sürekli ağlama, iştahsızlık şeklinde kendini gösterebilir. Ateş yine çok sık rastlanan bir bulgudur.
ORTA KULAK İLTİHABI İÇİN RİSK FAKTÖRLERİ NELERDİR
- biberonla beslenme
- erkek olmak
- alerji varlığı
- ereken yaşta orta kulak iltihabı geçirmek
- evde sigara içilmesi
evde üst solunum yolu enfeksiyonu geçiren birinin varlığı
ORTA KULAK İLTİHABININ BULGULARI NELERDİR
Hastalığın başlangıcında kulak muayenesinde kulak zarı kızarmış olarak görülür. İlerleyen dönemde orta kulakta biriken iltihap nedeniyle kulak zarında kızarıklığın yanında dışarıya doğru bir bombeleşme izlenir. Daha sonra orta kulak boşluğundaki iltihap dışarı doğru akmaya başlar. Bu aşamada genellikle kulak zarında delinme görülür. Yapılan işitme testinde hasta kulakta hafif-orta derecede iletim tipi işitme kaybı tespit edilir.
ORTA KULAK İLTİHABINDA TEDAVİ
Orta kulak iltihabında antibiyotik kullanımı oldukça tartışmalı bir konudur. Orta kulak iltihaplarının komplikasyonları düşünüldüğünde antibiyotik kullanımı akıllıca gözükmektedir. İlk seçilecek ilaç olarak birçok kaynak amoksisilini göstersede, ülkemizdeki amoksisilin direncini göz önünde bulundurarak amoksisilin-klavulonik asit ya da sefalosporinleri ilk seçenek olarak kullanmak da doğru bir yaklaşımdır. Antibiyotik tedavisinin on gün sürmesi gerekir. Bu arada hastanın ağrısını dindirmek ve ateşini düşürmek amaçlı analjezik kullanımıda gereklidir.
ORTA KULAK İLTİHABININ KOMPLİKASYONLARI NELERDİR
Orta kulak iltihabı tedavi edilmediği taktirde bazı komplikasyonlar görülebilir. Bunlar:
akut mastoidit
yüz felci
iç kulak enfeksiyonu ( labirentit )
subperiosteal abse
petrozit
menenjit
beyin absesi
KULAK ZARI DELİKLERİ VE KRONİK KULAK İLTİHAPLARI (KRONİK OTİTİS MEDİA)
Orta kulak boşluğundaki enfeksiyon 3 aydan uzun süre devam ederse kronik kulak iltihabı adını alır.
Kronik kulak iltihapları ve kulak zarı delinmeleri genelde 3 ana bölümde incelenir
kulak zarının delik olduğu kuru kulaklar
kulak zarının delik olduğu akıntılı kulaklar
kolesteatomlu kulaklar
KULAK ZARININ DELİK OLDUĞU KURU KULAKLAR
Bu hastalarda orta kulaktaki enfeksiyon yatışmıştır. Orta kulakta aktif bir enflamatuar süreç yoktur. Ancak enfeksiyonun bir sekeli olarak kulak zarı delik kalmıştır. Bu delik çok küçük olabileceği gibi tüm kulak zarı total olarak da kayıp olabilir. Bu kulaklar her zaman enfeksiyonun tekrarlaması riski ile karşı karşıyadır. Enfeksiyon olduğunda kulakta akıntı başlar. Bu hastalarda kulak zarının delik olmasına bağlı olarak 20-40 dB civarında işitme kaybı mevcuttur. Eğer orta kulaktaki kemikçiklerde de hasar varsa işitme kaybı daha fazla olabilir. Erken dönmedeki kulak zarı delinmeleri kendiliğinden iyileşerek kapanabilir. Ancak süre uzadıkça kapanma şansı azalır ve süre 3 ayı geçmişse kendiliğinden kapanma şansı kalmaz. Böyle bir durumda kulak zarının timpanoplasti adı verilen ameliyatla tamir edilmesi gerekir.
KULAK ZARININ DELİK OLDUĞU AKINTILI KULAKLAR
Bu hastalarda kulak zarı delikdir ve orta kulakda aktif bir enflamatuar süreç mevcuttur. Buna bağlı olarak kulakta genellikle kötü kokulu bir akıntı mevcuttur. Hastada iletim tipi 30-60 dB işitme kaybı mevcuttur. Bu hastalarda kemikçik sistemde hasar olma şansı kuru kulaklara göre daha fazladır.
Bu hastalarda öncelikli olarak ilaç tedavisi ile enfeksiyonun kurutulması hedeflenir. Bu amaçla ağızdan antibiyotik kullanımı yanında kulağa antibiyotikli ve kortizonlu damla tatbik edilir. Eğer ilaç tedavisi ile enfeksiyon giderilir ve kulak kuru hale getirilirse daha sonra kulak zarındaki delik timpanoplasti ameliyatı ile onarılır. Ancak ilaç tedavisine rağmen kulak akıntısı kesilmezse bu hastalarda mutlaka cerrahi tedavi uygulanmalıdır. Çünkü orta kulaktaki kronik enfeksiyon kemikçiklerin erimesine, menenjit, beyin absesi ve kalıcı işitme kaybı gibi ciddi problemlere neden olabilir. Bu hastalarda timpanomastoidektomi denilen yöntemle orta kulaktaki enfeksiyon temizlenir ve kulak zarı onarılır.
KOLESTEATOMLU KULAKLAR
Kolesteatoma terimi kısaca derinin yanlış yerde yani olmaması gereken bir yerde olması şeklinde tarif edilir. Normalde orta kulak boşluğunu mukoza adını verdiğimiz bir örtü kaplar. İşte bazı durumlarda bu örtünün yerini deri dokusu alarak kolesteatom adı verilen hastalık ortaya çıkar.kolesteatoma dokusu tıpkı bir soğan gibi kendi üzerinde katlanarak büyür. Bası etkisi ve salgıladığı bazı maddelerle çevresindeki kemik dokusunun erimesine ve çürümesine neden olur. Orta kulak boşluğundaki kolesteatom büyüdükçe önce kemikçiklerin erimesine sonra kulak kemiğinin erimesine neden olur. Bir süre sonra kulak kemiği dışına ulaşarak yüz felci, cilt altında abse oluşumu, menenjit, beyin absesi oluşumu, iç kulağın tahribi gibi çok ciddi komplikasyonlar gelişmesine neden olabilir.
Kolesteatoma tanısı kulak muayenesi sırasında kolesteatoma dokusunun görülmesi ve radyolojik incelemelerle konulur. Kolesteatomanın ilaç tedavisi yoktur. Yapılacak tek işlem tüm kolesteatomanın cerrahi olarak temizlenmesidir.
